Wat is het beste slaapmiddel?
Slaapmedicatie: zo’n 9% van de Nederlanders gebruikt het. Om minder te piekeren, sneller in slaap te vallen en minder vaak wakker te worden. Een slaappil lijkt een logische keuze als je lijdt aan slapeloosheid, maar met het grijpen ernaar doe je vaak meer kwaad dan goed! Wat zijn de bijwerkingen? Merijn van de Laar, slaapwetenschapper en kennispartner van Beter Bed, vertelt je alles wat je moet weten over slaapmiddelen: de gevolgen, of het gevaarlijk is en wat alternatieven zijn.
Mocht je een slaapmiddel (willen) gebruiken, overleg dan altijd met je huisarts. Een slaapmiddel heeft namelijk bijwerkingen en lost niet de oorzaak op.
Welke slaapmiddelen zijn er?
Er zijn verschillende soorten slaapmiddelen. Ze verschillen onderling in werkingsduur en bijwerkingen. Sommige slaapmiddelen werken kort en helpen om in slaap te vallen, bijvoorbeeld:
-
Temazepam, zolpidem en zopiclon
Andere slaapmiddelen werken langer en helpen met doorslapen, bijvoorbeeld:
-
Diazepam en Lorazepam
Maar wat doet een slaappil met je? Slaapmiddelen:
-
Zorgen ervoor dat je slaperig wordt
-
Geven je een rustig gevoel.
-
Verslappen je spieren.
Een ander type middel is melatonine. Dat is een lichaamseigen slaaphormoon wat in bepaalde gevallen kan helpen om beter in slaap te vallen. Bij slapeloosheid wordt het gebruik van melatonine niet geadviseerd. Het kan bijvoorbeeld helpen om sneller in een goed ritme te komen als je last hebt van een jetlag of een verschoven slaap-waak ritme. Het is altijd belangrijk om met je huisarts te overleggen als je melatonine wil gaan gebruiken.
Gevolgen: vicieuze cirkel van slaapproblemen
Veel mensen ervaren in- en doorslaapproblemen. We hebben het druk, ervaren veel stress en komen steeds minder makkelijk tot rust. Daarom gebruiken veel mensen wel eens een slaapmiddel. Het voordeel van het nemen van een slaapmiddel als Temazepam is dat je er snel rustig van wordt. Dit medicijn heeft dus een positieve werking op korte termijn. Na langdurig gebruik raakt je lichaam er echter aan gewend en heeft het middel steeds minder effect. Je kunt dan verslaafd raken. Verder pakken slaappillen de oorzaak van het slaapprobleem niet aan.
De bijwerkingen van slaapmiddelen
Slaapmiddelen hebben veel negatieve bijwerkingen. Allereerst denk je wel beter te slapen met slaappillen, maar uit onderzoek blijkt dat de meest belangrijke vormen van slaap, namelijk de diepe slaap en de droomslaap, juist verminderd worden. Dat zijn nou net de fases van de slaap waarin het meeste psychische en lichamelijke herstel plaatsvindt. Verder kunnen ze je je suf en traag maken. Ook kun je je met slaappillen veel minder goed concentreren en je kunt vaak minder snel reageren. Er kunnen geheugenproblemen optreden. Neem je dus een slaapmiddel, dan verslechtert je functioneren overdag dus al snel. Dat is bijvoorbeeld te merken tijdens het rijden. Je kunt je minder goed concentreren en reageert trager. Dat heeft effect op de veiligheid op de weg.
Afbouwen van slaapmiddelen
Afbouwen van slaapmiddelen moet geleidelijk en onder goede begeleiding gebeuren. De ontwenningsverschijnselen na het stoppen met slaappillen kunnen groot zijn. Je kunt onder andere last krijgen van:
-
Hartkloppingen
-
Onrust
-
Angst
-
Nachtmerries
-
Prikkelbaarheid
-
Somberheid
-
Hoofdpijn, zweten, rillingen en duizelingen
Natuurlijk slaapmiddel: alternatieven
Er zijn heel wat middelen op de markt waarvan beweerd wordt dat ze het slapen zouden ondersteunen. Voor de meeste middelen is echter geen wetenschappelijk bewijs dat ze ook echt werken.
Bepaalde aminozuren en vitamine D lijken de slaapkwaliteit te verbeteren, maar het gaat hier om erg kleine studies en de kwaliteit van het onderzoek is matig. Voor de positieve werking van tryptofaan is iets meer bewijs.
Als je een voedingssupplement wil starten is het raadzaam om te overleggen met een arts. Sommige supplementen kunnen bijwerkingen hebben en de slaap juist negatief beïnvloeden.
Als het gaat om voedingsmiddelen heeft melk volgens onderzoek een positief effect op slaap. Dat effect is echter erg klein.
Liever helemaal geen slaapmiddelen meer? Het beste is het om het bij de bron aan te pakken en de oorzaak van je slapeloosheid weg te nemen. Heb je onverwerkte emoties of stress? Ga eens langs je huisarts.
Wil jij meer weten over hoe je beter kunt slapen? Meld je dan aan voor het webinar 'Beter Slapen' onder leiding van Merijn van de Laar.